Glosariusz

Zrównoważony rozwój Gospodarka o obiegu zamkniętym Ślad węglowy Ucieczka emisji CO2 Recykling Recykler

Zrównoważony rozwój

Zrównoważony rozwój (ang. sustainable development) oznacza taki rozwój społeczno-ekonomiczny współczesnych społeczeństw, polegający na zaspokajaniu ich potrzeb w taki sposób, aby nie zmniejszać możliwości zaspokajania potrzeb przyszłym pokoleniom.

Termin "rozwój zrównoważony" został wprowadzony i zdefiniowany w 1987 r. przez G. Brudtlanda w raporcie „Nasza wspólna przyszłość Światowej Komisji do spraw Środowiska i Rozwoju”.

Realizacja idei rozwoju zrównoważonego wymaga:

globalnej ochrony środowiska przyrodniczego
solidarności w relacjach między różnymi krajami, zwłaszcza między bogatymi i ubogimi, a także solidarności z przyszłymi pokoleniami
traktowania czynników ekonomicznych, politycznych, społecznych i ekologicznych jako zależnych od siebie

Możliwości realizacji zrównoważonego rozwoju zależą od sytuacji oraz poziomu rozwoju poszczególnych krajów i regionów świata, a do oceny stopnia jego realizacji lub zgodności przedsięwzięć z zasadami rozwoju zrównoważonego służą ilościowe i jakościowe wskaźniki zrównoważonego rozwoju.

Gospodarka o obiegu zamkniętym

Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) (ang. circular economy) jest koncepcją gospodarczą, w której produkty, materiały oraz surowce powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe, a wytwarzanie odpadów powinno być jak najbardziej zminimalizowane. Idea ta uwzględnia wszystkie etapy cyklu życia produktu, zaczynając od jego projektowania, poprzez produkcję, konsumpcję, zbieranie odpadów, aż do ich zagospodarowania. Mówimy zatem o odejściu od gospodarki linearnej, opierającej się na zasadzie „weź – wyprodukuj – zużyj – wyrzuć”, w której odpady często traktowane są jako ostatni etap cyklu życia. W gospodarce o obiegu zamkniętym istotne jest to, żeby odpady – jeżeli już powstaną – były traktowane jako surowce wtórne. Temu mają służyć wszystkie działania poprzedzające powstanie odpadów. Jednocześnie, podejście gospodarki o obiegu zamkniętym, realizowane np. w odniesieniu do projektowania produktów, czy do procesów produkcyjnych ma na celu zwiększenie innowacyjności przedsiębiorców oraz podniesienie ich konkurencyjności.

Ślad węglowy

Ślad węglowy (ang. carbon footprint) to suma emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez daną osobę, organizację, wydarzenie lub produkt.

Ślad węglowy obejmuje emisje dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych gazów cieplarnianych.

Miarą śladu węglowego jest tona ekwiwalentu dwutlenku węgla (tCO₂e). Gazy cieplarniane w różnym stopniu przyczyniają się do globalnego ocieplenia (mają różny współczynnik globalnego ocieplenia (GWP)), zaś ekwiwalent dwutlenku węgla pozwala porównywać emisje różnych gazów na wspólnej skali – np. tona metanu odpowiada 25 tonom CO₂e.

Ślad węglowy można określić zarówno dla organizacji, jak i dla produktu.

Ślad węglowy organizacji obejmuje emisje spowodowane przez wszystkie jej działania, wliczając w to zużycie energii przez wykorzystywane przez nią budynki i środki transportu.
Ślad węglowy produktu obejmuje emisje spowodowane wydobyciem surowców, z których został wytworzony produkt, jego produkcją, użytkowaniem oraz składowaniem bądź recyklingiem po jego zużyciu.

Ślad węglowy jest rodzajem śladu ekologicznego.

Ucieczka emisji CO2

Ucieczka emisji CO₂ (ang. carbon leakage) jest zjawiskiem związanym z przenoszeniem energochłonnej działalności przemysłowej powodującej emisję CO₂ z krajów, w których obowiązuje polityka klimatyczna (np. systemy redukcji emisji gazów cieplarnianych) do krajów gdzie takich zobowiązań nie ma lub gdzie polityka klimatyczna jest łagodniejsza. Ryzyko ucieczki emisji jest wyższe w przypadku sektorów energochłonnych, ponieważ producenci energii przenoszą wzrost kosztów produkcji energii, związany z realizacją polityki klimatycznej (np. koszt zakupu uprawnień do emisji CO2), na przedsiębiorstwa sektorów energochłonnych Zjawiskiem pokrewnym, związanym ze zróżnicowanymi regulacjami krajowymi dot. emisji, jest transfer gazów cieplarnianych wywołany przez zglobalizowaną wymianę handlową. Jej istotnym skutkiem są emisje związane z wytworzeniem towarów w jednym kraju, które zaliczane są na rachunek innego kraju, najczęściej kraju konsumenta towarów. Oznacza to, że w niektórych gospodarkach, pomimo dbania o środowisko i stosowania się do restrykcyjnych regulacji ukierunkowanych na redukcję emisji, dochodzi jednak do efektu zwiększenia uwolnionych emisji, np. w wyniku przywozu towarów z gospodarek, które nie stosują wspomnianych regulacji.

Recykling

Recykling (ang. recycling) jest to odzysk, w ramach którego odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach.

Recykler

Recykler (ang. recycler) podmiot zajmujący się recyklingiem, posiadający decyzję pozwalającą na przetwarzanie odpadów.

wstecz